Ağrı nedir?

Vücudun herhangi bir yerinden kaynaklanan, organik bir nedene bağlı olan veya olmayan, insanın geçmişteki tüm deneyimlerini kapsayan, hoş olmayan özel bir duyudur.

 

Bu tanıma göre ağrı aslında bütün yaşantımızı kapsamaktadır.

 

Ağrının 1. Özelliği vücudun belli bir bölgesinden kaynaklanmış olmasıdır. Vücuttaki bir hasar bu ağrıyı başlatmaktadır. Ağrı aslında bir uyarı sistemi olarak görev yapmaktadır. Bazen bir hastalığın tanısı ağrının başlamasıyla konmaktadır. Bu nedenle ağrının nedeni hekimler tarafından araştırılmalıdır.

 

Ağrının diğer bir özelliği geçmişte insanın yaşadıkları ile doğrudan bağlantılı olmasıdır. Herkesin ağrılı uyarana tepkisi aynı değildir. Bu ağrı eşiği adı verilen bir durumdur. Hastanın kültürel özellikleri, yaşam biçimi, çevresi, eğitimi, cinsiyeti, dili, dini ve inançları da bunda etkili olmaktadır.

 

Ağrının başka bir özelliği kolay ölçülemeyen, kişisel bir duygu olmasıdır. Ağrı çeken insan beyni daha farklı çalışır. Hastanın yaşam biçimi, kişiliği bile değişebilir. Ağrı insani etkinlikleri kısıtlar ve kısır döngü başlar, hareketsizliğe neden olur. Yapmak istedikleri kısıtlanır, amaçlar azalır, bezginlik ve depresyona yol açar, çevresiyle ilişkileri değişir.

 

Ağrının Sınıflandırması

Süresine göre:

Akut Ağrı: Ameliyat sonrası, Travma sonrası

Kronik ağrı: 3-6 aydan uzun süren ağrıdır. Kanser ağrısı, nöropatik ağrı gibi

 

Kronik ağrı uyku bozuklukları, öç güven eksikliği, sorumluluk almaktan kaçınma, yaşam kalitesinde düşmeye yol açar.

Etiyolojisine göre:

Kanser ağrısı

Artrit

Postherpetik nevralji

Ameliyat sonrası ağrı

 

Mekanizmasına göre:

 

Nosiseptif

Somatik: Ani keskin başlangıçlı, iyilokalize

Visseral: İç organ kaynaklı, iyi lokalize değil

Nöropatik: Periferik ve SSS lezyonlarına bağlı, allodini, hiperestezi,disestezi, hiperaljezi gibi septomlar vardır.

Psikojenik: Depresyona bağlı

 

Bölgesine göre:

 

Baş, boyun, bel ağrısı gbi

 

Baş ve yüz ağrıları:

Sebeplerini teşhis etmek zordur. IASP tarafından 240 farklı neden tanımlanmıştır. En sık Kronik baş ve yüz ağrısı sebepleri; migren, gerilim tipi baş ağrısı, yüz nevraljisi (trigeminal nevralji), servikojenik baş ağrısıdır.

 

Boyun, Omuz ve kol ağrıları:

Boyun fıtığı, sinir basısı nedeniyle oluşabilir. Öncelikle FTR ile tedavi edilir.

 

Sırt ve göğüs ağrısı:

Çoğunlukla kas ağrısıdır. Fizyoterapi, FTR önerilebilir.

Göğüs içi organların ağrılarının yansıması, kalp ve akciğer kaynaklı ya da reflü nedeniyle olabilir

 

Karın ve kasık ağrıları:

Karın içi organlara bağlı ağrılar, sinir sıkışmaları, sırt ve bel ağrılarının yansıması olabilir

 

Bel ve bacak ağrıları:

Omurga, omurilik, siyatik sinir sıkışması, bel fıtığına bağlı olabilir

 

Damar tıkanıklığına bağlı:

DM, aterosklerosis, HT, HL gibi hastalıklar nedeniyle ilgili organlara yeteri kadar kan götürülemez. Damar tıkanıklığına bağlı ağrılarda dokular oksijenlenemez, kalpte, bacakta olabilir.

 

DM’e bağlı Nöropati:

DM damarlara, sinir liflerine zarar verir. Buna bağlı nöropatik ağrılar oluşur.

 

Kanser ağrıları

Nedeni Bilinmeyen ağrılar

 

Ağrı Tedavisi

 

Nedene yönelik tedavi ağrı tedavisinin öncelikli yaklaşımı olmalıdır. Nedene yönelik tedavi sürerken ağrının giderilmesi önemlidir.

 

Tedavi yöntemleri:

1. Farmakolojik yöntemler
2. Fiziksel yöntemler: Sıcak, soğuk uygulamalar, masaj, bası, egzersiz, immobilizasyon
3. İnvazif yöntemler
4. Cerrahi yöntemler
5. Psikososyal yöntemler: kognitif ve davranışsal yaklaşımlar, relaksasyon, hipnoz, psikoterapi