Testis Kanseri
24 Ekim 2022 Pazartesi | Bizden Haberler
Sonda söyleyeceğim cümleyi ilk başta üstüne basarak söyleyeceğim. “Gelişen tedavi yöntemleri sayesinde, vakaların büyük çoğunluğunda hastalık tamamen tedavi edilebilir. “
Genellikle genç yaştaki erkeklerin sağlığını tehdit eden testis kanserinin görülme sıklığı gün geçtikçe artmaktadır.
Testis kanseri nadir görülen kanser türlerinden biri olsa da 20-35 yaş arasındaki erkeklerde en sık ortaya çıkan kanser türüdür. Testis kanseri (testiküler kanser) erkeklerin sadece %1’inde görülen, nadir sayılabilecek kanserlerden biridir
2020 yılına ait verilerde testis kanseri ölüm oranı ise %0,17 ile 27. sıradadır. Dünya genelinde testis kanseri kurtulma şansı %95'lik tedavi oranıyla oldukça yüksektir.
Testis kanseri tüm organ tümörleri içerisinde tedaviye en iyi yanıt veren tümördür. Tedavide cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi tek başına veya kombine olarak uygulanır.
Fakat tedavinin ilk basamağı cerrahi olarak etkilenen testisin çıkarılmasıdır. Bu işlemi genelde ek tedaviler olan; radyoterapi, kemoterapi izler.
Erkek üreme sisteminin bir parçası olan testisler, skrotum adı verilen bir deri kesesi içinde penisin arkasında oturan iki oval bezdir. Testisler başlıca görevleri arasında üreme için semen üretimi ve erkeklik hormonu (testosteron) salgılamak olan organlardır
Testis kanserlerinin çoğu, sperm üretiminde kullanılan ve “germ hücreleri” adı verilen hücrelerden meydana gelir.
Testıkuler Kanserler
- 15-35 yaş erkeklerde en sık solid tümör
- Erkeklerde görülen tüm kanserler içinde %1 sıklıkta
- Testiküler veya ekstragonadal olabilir
- KT ile şifa sağlanan solid tümörlere örnek
Testis tümörleri Sınıflandırma
1-Germ hücreli tümörler (%95)
-Seminoma
-Nonseminoma
- Embriyonal karsinoma
- Teratoma
- Trofoblastik tümörler (koryokarsinoma)
- Yolk sac tümör (endodermal sinüs tümörü)
- Mikst
2-Seks kord stromal tümörler (%5)
Sertoli hücreli, leydig hücreli, granuloza hücreli,…
Risk Faktörleri
- 12. Kromozomun kısa kolunun izokromozomu [i(12p)]
- Kriptorşidizm:
Puberte öncesi orşiopeksi ile risk azalır
- Aile öyküsü
- Testis kanseri öyküsü
- HIV enfeksiyonu (seminoma)
- Androjen insensitivite sendromu ve miks gonadal disgenezi
- Klinefelter sendromu (mediastinal ekstragonadal GHT)
- İntrauterin östrojen maruziyeti
Klinik Bulgular
- Ağrısız kitle
- %10 tanıda semptomatik
- %10 metastatik
- Sırt ağrısı: RPLN
- Öksürük: AC
- Alt ekstremite ödemi: VCİ obst.
- %5 jinekomasti
- Supraklaviküler LN
Tanı
- Öykü
- Fizik muayene
- Skrotal USG: hipoekoik lezyonlar, kalsifikasyon
- Serum tümör belirteçleri
- BT
Histolojik Tiplere Tümör Belirteçlerinde Yükselme Sıklığı
hCG (%)AFP (%)
- Seminoma 7-15 0
- Teratoma 25 38
- Teratocarcinoma 57 64
- Embryonal 60 70
- Choriocarcinoma 100 ??
Tedavi
- Radikal orşiektomi
- izlem
- Kemoterapi
- Radyoterapi
-Evre1 semınom
- izlem
- Radyoterapi
- Kemoterapi
- Tek doz karbopaltin
-Evre1 non semınım
- Izlem
- RPLND
- 1 veya 2 kür BEP
- Bleomisin
- Etoposid
- Sispalatin
- Ilerı evre nuj hastalık
- Sistemik kemoterapi
- 3-4 kür BEP
- VIP
- TIP
- Yüksek doz KT
Testis kanseri olan bir erkekte aile öyküsü önemlidir. Eğer ailede baba veya kardeşte daha önce kanser öyküsü görülmüşse daha dikkat edilmesi ve her sene gerekli testlerin ihmal edilmeden yaptırılması gereklidir.
Çoğu testis kanseri cerrahi ve kemoterapi ile tedavi edilebilir ve genel olarak iyileşme oranları yüksektir.
Belirteler:
En önemli bulgu testislerde ağrısız kitledir. Çoğu testis kanseri ağrıya neden olmaz, ancak hastaların yüzde 30 ila 40'ında ağrı meydana gelebilir. Herhangi bir testis sertliği durumunda en kısa sürede bir uzmana görünmeniz tavsiye edilmektedir.
Testis kanserinin diğer semptomları şunlardır:
Memelerde büyüme ve ağrı
Sırt ağrısı
Boyun ağrısı veya kitle
İstemsiz zayıflama ve halsizlik
Testis kanserinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bazı faktörler testis kanseri ile ilişkilidir.
Risk faktörleri şunlardır.
- Kriptooşidizm (İnmemiş Testis)
Testis tümörü riskini artıran başlıca etkenlerden biri, “kriptorşidizm” olarak adlandırılan inmemiş testislerdir. Bu durum kanser gelişme riskini 3-14 kat artırmaktadır.
- Testis Kanseri Öyküsü
Daha önceden testis kanseri geçirmiş kişilerde ikinci bir testis kanseri geçirme olasılığı böyle bir öyküsü olmayan kişilere göre daha yüksektir.
Ailesinde Kleinefelter Sendromlu birey bulunan kişiler ile Down sendromu, androjen duyarsızlık sendromu gibi kimi genetik hastalıklarda testis kanseri riski yükselmektedir.
- Yaş
Çoğu kanser, ergenlikten sonra ve 40 yaşından genç erkeklerde görülür, ancak 50 ila 60 yaş arasındaki ikinci bir erkek grubu da testis kanseri için risk altındadır.
- Aile Öyküsü
Birinci derece akrabalarında testis kanseri görülen kişilerde hastalığın görülme ihtimali artmaktadır.
Tanı Yöntemleri
Testis tümörlerinde tanı için fizik muayene, testis ultrasonu ve kan testlerine ihtiyaç duyulmaktadı
Testis kanseri olduğu düşünülen testis kitlelerinde tanının desteklenebilmesi için yararlanılan kimi yöntemler aşağıdaki gibidir:
Skrotal Ultrason
Testiste ele gelen kitlenin testisin kendisinden mi yoksa çevre dokularından mı kaynaklandığını ayırt etmekte kullanılan görüntüleme yöntemidir.
Kan Testi
Alfa-fetoprotein (AFP), beta insan koryonik gonadotropin (hCG) ve laktat dehidrojenaz (LDH) gibi yüksek düzeydeki testis kanseri tümör belirteçleri için yapılan değerlendirmede, bu belirteçlerin yükseltilmiş seviyeleri, testis kanserini güçlü bir şekilde göstermektedir. Bununla birlikte, bu belirteçler mevcut olmadığında, kanserin göz ardı edilemeyeceğine dikkat edilmelidir.
Bilgisayarlı Tomografi
Testis kanserinin tespit edildiği durumlarda kanserin çevre ve uzak dokulara yayılıp yayılmadığını kontrol etmek için kullanılan görüntüleme yöntemidir.
Yapılan muayene ve tetkikler sonucunda testis kanseri şüphesinin oluşması durumunda tanının kesinleştirilebilmesi için testisin çıkartılması gerekmektedir.
TESTİS KANSERİ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Testis kanserlerinin yaklaşık yüzde 90 ila 95'i sperm üretiminde kullanılan ve “germ hücreleri” olarak adlandırılan hücrelerden meydana gelir. Testis kanserlerinde iki ana tür mevcuttur: Seminoma ve seminom dışı.
Seminoma Tümörleri %95
Seminoma tümörleri şu iki temel özelliğe sahiptir:
Seminom dışı tümörlerden daha yavaş gelişme eğilimindedir
Genellikle 25 ile 45 yaşları arasında ortaya çıksa da ileri yaşlarda da görülebilir
Seminom Dışı Tümörler (Non-Seminom)
Seminom dışı tümörlerin özellikleri şunlardır:
Seminoma kanserlerinden daha hızlı gelişme eğilimindedir
Dört ana alt tip vardır: Teratom, koryokarsinom, yolk sac tümörü ve embriyonal karsinom
Genellikle ergenliğin sonlarında ve 30’lu yaşların başlarında görülür.
Diğer tümörler
Karışık Tümörler-Stromal Tümörler
Stromal tümörler testislerin destekleyici (yapısal) ve hormon üreten dokusunu oluşturan hücrelerde oluşur. Genellikle iyi huyludurlar ve ameliyatla çıkarılırlar.
Testis kanserinin evreleri nelerdir?
Evre 1: Evre 1’de tümör yalnızca testistedir.
Evre 2: Evre 2’de tümör karın bölgesindeki lenf nodlarına yayılmıştır.
Evre 3: Evre 3’te tümör karın bölgesindeki lenf nodlarına ve ötesine yayılmıştır (en sık olarak akciğere).
Tedavi Yöntemleri
Testis kanserinin hem tanı hem de tedavisi,
Testisin inguinal orşiektomi denilen, kasıktan yapılan cerrahi operasyonla çıkarılmasıdır. Bu sırada, kozmetik nedenlerle alınan testis yerine bir protez konulabilir.
Tedavinin bundan sonrasını belirleyecek olan şey, çıkarılan organın patolojisidir. Zira testis tümörleri hücre tiplerine göre sınıflandırılırlar ve bu hücre tipleri hem tümörün davranış şeklini hem de hangi tedaviye yanıt vereceklerini belirler.
Daha önce soyladığım gibi Testis tümörleri seminom ve seminom dışı olmak üzere başlıca iki gruba ayrılırlar.
a- Seminomların davranışı daha iyi olup hem radyoterapiye, hem de kemoterapiye duyarlıdırlar. Düşük evreli seminomlar yalnızca radyoterapi ile tedavi edilebilirler.
b- Seminom dışı tümörler için ise evreleri ve risk faktörlerine göre, gözlem, cerrahi ve kemoterapi seçenekleri söz konusu olabilir.
Cerrahi (retroperitoneal lenf nod diseksiyonu-RPLND) seminom dışı düşük evreli tümörlerde karın bölgesindeki lenf nodu yayılımını belirlemek (evreleme amaçlı) için yapılabileceği gibi, daha ileri evrelerde kemoterapi sonrası geride kalan kitlenin çıkarılması için de uygulanabilir.
Kemoterapi
Testis dışına yayılmış kanserli hücreleri tedavi etmek için kemoterapi ilaçları uygulanabilir. Bunun yanı sıra, kimi hastalarda ameliyat sonrasında ek tedavi olarak da kemoterapi uygulanabilir.
Radyasyon Tedavisi
Bazı testis kanserli hastalarda radyoterapi kemoterapi veya cerrahi operasyonların beraberinde kullanılabilecek bir tedavi yöntemi olarak gündeme gelebilmektedir. Ayrıca, metastazları bulunan veya cerrahi için uygun olmayan kimi hastalarda da radyoterapi kemoterapi ile kullanılabilir.