Hipertansiyon Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?
 

Hipertansiyon günümüzde, Dünya’ da ve Türkiye’de toplumu tehdit eden en önemli sağlık sorunlarından biridir. Yapılan PatenT 2 çalışması sonuçlarına göre ülkemizde Hipertansiyon sıklığı %30,2 olarak bulunmuştur. Yani her 10 kişiden 3’ ü hipertansiyon hastasıdır. Hipertansiyon sıklığı yaşla ve beden kitle endeksiyle doğru orantılı olarak artmaktadır, kadınlarda erkeklerden daha sık görülmektedir. Bölgesel olarak Karadeniz bölgesinde, Batı Anadolu ve Marmara bölgesinde daha yüksek oranda görülmektedir.
 

Yine PatenT 2 sonuçlarına göre Hipertansiyon hastası olduğunu bilenlerin oranı %55, ilaç kullananların oranı %47 ve ilaç kullananlar içinde tansiyonu kontrol altında olanların oranı ise %54 civarındadır. Bütün bu sonuçlar HT konusuna daha fazla önem vermemiz gerektiğini açıkça göstermektedir.

Hipertansiyon Tanımı;

Doktor ofisinde yapılan ölçümlerde kan basıncı değerinin 140/90 mmHg üzerinde olması HT olarak kabul edilir. Bazı kişilerde doktor ölçümlerinde tansiyon yüksek çıkmasına karşın evde yapılan ölçümlerde tansiyon normal değerlerde çıkmaktadır. Bu duruma beyaz önlük HT adı verilir. Tam tersi olarak doktorda normal, ev ölçümlerinde yüksek çıkması haline de maskeli HT denilmektedir. Evde yapılan ölçümlerde TA:130/80 mmHg üzeri HT olarak kabul edilmektedir.

Tansiyon ölçümünde dikkat edilmesi gerekenler,

Hasta en az 30 dk öncesinden itibaren çay, kahve, sigara içmemiş, yemek yememiş olmal, dinlenmiş bir durumda sırtı yaslanmış durumda, kol kalp hizasında olacak şekilde desteklenmiş halde, hastanın yaş ve kilosuna uygun bir manşon kullanılarak ölçüm yapılmalıdır. İlk ölçümde her iki koldan da tansiyona bakılmalı, iki kol arasında fark mevcutsa daha sonraki ölçümler yüksek olan koldan yapılmalıdır.

Kimlere Tansiyon Holter takılmalıdır.

Beyaz önlük HT şüphesi, maskeli HT şüphesi olanlar, doktor ölçümü esnasında ciddi tansiyon değişikliği saptananlar, gece uykuda HT varlığından şüphe edilen hastalar, dirençli HT olanlar, ilaç kullananlarda ilaç etkinliğinin saptanmasında ve hipotansiyon atakları olan hastalarda Tansiyon Holter takibi yapılmalıdır.

Hipertansiyon niçin önemlidir?

Hipertansiyonu olan hastaların bir kısmında baş ağrısı, çarpıntı, göğüste ve nefeste sıkışma hissi gibi şikayetler mevcutken bir çoğun da ise klinik olarak şikâyet yoktur.

Yüksek tansiyon şikâyet olmasa da zaman içinde organ hasarlarına sebep olur. Tansiyonu yüksek olanlarda Kalp krizi riski, Felç riski, Kalp yetersizliği, Böbrek yetersizliği riski, Aort diseksiyonu (aort damarının yırtılması) riski yüksektir. Bu nedenlerle HT uygun şekilde tedavi edilmelidir.
 

Hipertansiyon tipleri ve nedenleri:

Tansiyon yüksekliğinin başlıca iki tipi mevcuttur.

 Esansiyel Hipertansiyon: Tansiyon hastalarının %80-90 bu grupta olup genetik, çevresel ve nöro-endokrin sebepler gibi kompleks nedenlere bağlı olarak gelişir

Segonder Hipertansiyon: %10-20 sıklıkla görülür. tiroid hastalıkları , aort koarktasyonu ( doğumsal olarak aort damarının bir bölümünde daralma) ,böbrek  damarında daralma veya böbrek hastalıkları ,böbrek üstü bezi hastalıkları gibi hastalıkların  seyri esnasında görülen Hipertansiyon şeklidir.
 

Hipertansiyon tedavisi:

Hipertansiyon tedavisi, ilaç tedavisi ve yaşam şekli değişikliklerini içerir. Yaşam şekli değişikliklerinin ilaç kadar önemli olduğu unutulmamalıdır. Yaşam şekli değişiklikleri beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi, fazla kiloların verilmesi, alkolün azaltılması, sigaranın bırakılması, düzenli eksersiz yapılması, stres kontrolü ve insanın kendisi ile barışık bir yaşam sürdürmesidir.

Hipertansiyonlu hastalara DASH diyeti önerilmektedir. DASH diyeti düşük tuzlu, düşük yağlı, düşük yağlı süt ürünleri, orta derecede protein içeren (özellikle balık) meyve ve sebzeden zengin, liften, potasyum, magnezyum ve kalsiyumdan zengin bir diyet şeklidir.

Hipertansiyonun tedavi ile kontrol altına alınan bir hastalık olduğu ve oluşturduğu hastalıklardan korunabileceği unutulmamalıdır. Bunun için öncelikle HT farkına varmak ve bir hekim kontrolünde gerekli tetkikleri yaptırıp düzenli takip altında olmak gereklidir.