Paratiroid Nedir?

Paratiroid bezleri ”genellikle” tiroid bezinin arkasında yer alan ve yine “genellikle” 4 adet bulunan salgı bezleridir. Bu bezler parathormon (PTH) adı verilen bir hormon salgılarlar ve bu hormon D-vitamini ile beraber vücudumuzdaki kalsiyum dengesini düzenlemekte hayati fonksiyon görür.

Paratiroid bezlerinin bir veya daha fazlasının,” bir nedenle” fazla çalışması ile ortaya çıkan “primer hiperparatiroidi” hastalığı, toplumda sanılandan daha sık görülen ve çoğunlukla geç tanı alan bir hastalıktır. Parthormonun fazla salgılanması ile oluşan hiperparatiroidi hastalığı kalsiyum dengesini bozarak kalsiyumun kemiklerden kana aşırı miktarda salınmasına ve osteoporoz, patolojik kemik kırıkları,böbrek taşları, mide ülserleri, gastrit, pankreatit, kan basıncında anormallikler, böbrek fonksiyon bozukluklarına hatta böbrek yetmezliğine kadar çok sayıda soruna yol açar.

Kan, idrar testleri sonucunda primer hiperparatiroidi tanısı konduktan sonra buna neden olan hastalıklı bez veya bezlerin tespiti aşamasına geçilir. Burada öncelikle ultrason ve sintigrafiden yararlanılır; ancak boyun MR, bilgisayarlı Tomografi yöntemler de zaman zaman kullanılabilir.

Paratiroid cerrahisi bu konuda deneyimli cerrahlar tarafından yapılmalıdır; çünkü paratiroid bezlerinin yerleşim varyasyonları bu ameliyatları zorlaştırabilir. Ameliyat esnasında Parathormon ölçümü, patoloji uzmanları tarafından hızlı patoloji incelemeleri gerekirse ultrason veya gamma prob kullanılması gerekebilir. Bu kararlar ve uygulamalar bu konuda deneyimli bir endokrin cerrahisi uzmanı tarafından yapıldığında çok daha sağlıklı olacaktır.


Paratiroid Adenomu

Bazen, bir veya daha fazla paratiroid bezinde adenom adı verilen iyi huylu (kanserli olmayan) büyümeler görülür. Çoğu paratiroid adenomunun nedeni bilinmez. Yaklaşık %10’unun ailesel geçişli olduğu düşünülmektedir. Hastanın çocukken veya genç bir yetişkinken sahip olduğu baş ve boyun bölgesine radyasyon maruziyeti de adenom riskini artırabilir. Paratiroid kanseri son derece nadirdir ve tüm paratiroid vakalarının %1’inden azında görülür.

Adenomlar, paratiroid bezinin vücudun ihtiyaç duyduğundan daha fazla paratiroid hormonu yapmasına neden olur, bu duruma birincil (primer) hiperparatiroidizm denir. Çok fazla paratiroid hormonu vücudun normal kalsiyum dengesini bozar ve bu da kan dolaşımındaki kalsiyum miktarını artırır.
 

Paratiroid adenomunun belirtileri nelerdir?
 

Kanda kalsiyum seviyesinin artması (hiperkalsemi) bir takım belirti ve tıbbi durumlara neden olabilir. Bunlar şunları içerir:
 

Tükenmişlik, yorgunluk hissi

Kötüleşen hafıza ve konsantrasyon.

Depresyon, sinirlilik veya zihinsel karışıklık.

Böbrek taşı hatta giderek böbrek yetmezliği.

Kemik ve eklem ağrısı, osteoporoz.

Karın ağrısı.

Mide ülserleri, gastrit

Pankreatit

Hipertansiyon

Belirgin bir nedenden kaynaklanan genel ağrılar.

Kanda kalsiyum seviyesi yüksekliği kısa bir süredir var olan hastalarda belirti gelişmemiş olabilir.