Kolon Kanseri Nedir?

Kolon ve rektum kanserleri, kalın bağırsağı etkileyen hastalıklar arasında yer alır. Kanser, vücuttaki normal hücre çoğalmasının kontrolsüz bir hale gelmesiyle oluşur. Kalın bağırsağın iç yüzeyindeki hücrelerin belirli bir düzende çoğalıp dökülmesi gerekirken, bu düzen bozulduğunda tümöral yapılar veya polipler ortaya çıkar. Zamanla bu polipler kanserleşebilir.

Kalın bağırsağımız, sindirim sisteminin son bölümünü oluşturur ve yaklaşık 100-150 cm uzunluğundadır. Kolon kanseri, dünyada en sık rastlanan üçüncü kanser türüdür ve kanser kaynaklı ölüm nedenleri arasında önemli bir yer tutar.

Liften fakir bir diyet (sebze ve meyve tüketiminin az olması), aşırı et ve yağ tüketimi, obezite ve hareketsizlik gibi faktörler kolon kanseri riskini artırır. Ayrıca alkol ve sigara kullanımı da bu hastalık için önemli risk faktörlerindendir.

Kolon Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Kolon kanseri erken evrelerde fark edilmesi zor belirtilerle başlayabilir:
 

• Dışkılama alışkanlıklarında değişiklik: Kabızlık, ishal veya ikisinin bir arada görülmesi.
• Dışkıda kan veya sümük benzeri bir madde bulunması.
• Dışkılama esnasında ağrı veya rahatsızlık hissi.
• Karında şişkinlik ve hassasiyet.

İleri evrelerde belirtiler daha belirgin hale gelir:
 

• Kilo kaybı ve halsizlik.
• Karında ele gelen kitle veya ciddi karın şişkinliği.
• Dışkı yapamama ve kusma gibi acil durumlar.

Kanserin bağırsağın hangi bölgesinde olduğu belirtilerin şeklini etkileyebilir. Örneğin, makata yakın bölgelerdeki kanserler genellikle kanama ve dışkılama alışkanlıklarında değişiklik ile ortaya çıkar. Bağırsağın sağ tarafında bulunan kanserler ise anemi ve halsizlik gibi genel belirtilerle kendini gösterebilir.

Kolon Kanserinden Nasıl Korunulur?
 

Kolon kanserine yakalanma riskini azaltmak için aşağıdaki önlemleri almak çok önemlidir:
 

• Sağlıklı beslenme: Lifli gıdalar (meyve, sebze ve tam tahıllar) tüketmek, aşırı yağ ve et tüketiminden kaçınmak.
• Düzenli egzersiz yapmak ve ideal kiloyu korumak.
• Alkol ve sigaradan uzak durmak.

Erken tanı için tarama testleri çok önemlidir. 45 yaşını geçen bireylerin düzenli olarak kolonoskopi yaptırması ve dışkıda gizli kan testlerini uygulatması tavsiye edilir. Bu testler sayesinde, polipler kanserleşmeden çıkarılabilir veya kanser erken evrede yakalanabilir.

Kolon Kanserinin Tedavisi
 

Kolon kanserinin tedavisi, hastalığın evresine göre planlanır:
 

1. Evreleme: Tanı koyulan hastalarda karın ve göğüs tomografisi çekilerek kanserin yayılım durumu değerlendirilir.
    
2. Cerrahi tedavi:
   • Erken evre kolon kanserlerinde ameliyat, hastalığı tedavi etmek için genellikle yeterlidir.
   • Cerrahiler hem açık hem de laparoskopik (kapalı) yöntemlerle yapılabilir. Kapalı ameliyatlar, enfeksiyon riskinin az olması, daha az ağrı ve hızlı iyileşme süreci gibi avantajlara sahiptir.
      
3. Kemoterapi ve radyoterapi:
   • İleri evrelerde, cerrahinin yanında kemoterapi veya rektum kanserlerinde radyoterapi uygulanabilir.
   • Bu tedaviler, kanserın evresini geriletmek ve ameliyat şansını arttırmak için kullanılır.
      
4. Takip:
   • Kanser tedavisinden sonra hastaların düzenli olarak kontrol edilmesi çok önemlidir. Ameliyat sonrası beş yıl boyunca onkoloji uzmanları tarafından yapılan takipler, nüks riskini azaltmak için kritik bir rol oynar.
      

Kolon kanserinden kurtulmuş hastaların, sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam gibi temel prensiplere dikkat etmesi, hastalığın tekrar ortaya çıkma riskini azaltabilir.